2. Beylikler Dönemi Maddeler Halinde

Anadolu’da Kösedağ Savaşı sonrası Türkiye Selçuklu Devleti merkezi otoriteyi kaybedince Anadolu Türk siyasi birliği bozuldu ve 2. Beylikler dönemi başladı.

OSMANOĞULLARI (1299-1922)

1- Orta Asya’daki Moğol kasırgasından kaçarak Anadolu’ya gelen Kayı boyu bu sıralarda Harzemşahlarla savaş hazırlığında olan Anadolu Selçuklu hükümdarı Alaeddin Keykubad’a 1230 Yassı Çimen Savaşı‘nda yardım etmiştir.

2- Bu hizmetlerinden dolayı sultan onları Ankara Karacadağ bölgesine yerleştirmişlerdir. Ancak Kayı boyu Ertuğrul Bey Dönemi’nde Söğüt ve Domaniç bölgesine uç beyliği olarak görevlendirilmiştir.

KARAMANOĞULLARI (1256-1487)

1- Karamanoğulları Oğuzların Avşar boyundadır. Ermenek dolaylarında kurulan Karamanoğulları daha sonra Konya’yı ele geçirmiş ve burayı merkez olarak kullanmışlardır.

2- Karamanoğlu Mehmet Bey Döneminde Türkçe resmi dil ilan edilmiş, böylece Türk dili ve kültürüne sahip çıkılmıştır. (Anadolu’da Türkçeyi resmi dil ilan eden ilk beyliktir.)

3- Karamanoğulları beyliği Osmanlı Devleti’nin Anadolu Türk birliğini sağlaması yolundaki çalışmalarına karşı koymuş, hatta merkezinin Konya olması ve kendisi Selçuklu Devleti’nin mirasçısı olarak görmesi nedeniyle Osmanlı Devleti’ne karşı en çok direnen beylik olmuştur.

4- Karamanoğulları-Osmanlı çatışmaları ilk olarak I. Murat Döneminde başlamıştır. Bu beylik Yıldırım Bayezid Döneminde Osmanlı Devleti’ne bağlandıysa da 1402 Ankara Savaşı‘yla yeniden bağımsız olmuştur.

5- Karamanoğulları son olarak II. Bayezid Döneminde Osmanlı egemenliğine alınmıştır.

GERMİYANOĞULLARI (1299-1429)

1- Germiyanoğulları beyliği 1299 yılında Kütahya’da Germiyan Bey tarafından kurulmuştur.

2- Germiyanoğulları ile Osmanlı Devleti arasında I. Murat’ın oğlu Yıldırım Bayezid’e Germiyan Bey’in kızı Devletşah Hatun’u istemesi ile akrabalık kurulmuş, böylece bir kısım Germiyan toprağı çeyiz yoluyla Osmanlılara bağlanmıştır.

3- Yıldırım Bayezid Döneminde Germiyanoğullarının tamamı Osmanlı Devleti’ne bağlandıysa da 1402 Ankara Savaşı’yla yeniden bağımsız olmuşlardır.

4- 1429’lu yıllarda Germiyanoğlu Yakup Bey, oğlu olmadığı için tüm topraklarını II. Murat’a gönül rızasıyla bırakmıştır.

KARESİOĞULLARI (1304-1360)

1- Karesi Bey tarafından Balıkesir ve çevresinde kurulmuştur.

2- Bu beylik Kuzeybatı Anadolu sahillerinde, denizcilik alanında oldukça ilerlemiştir.

3- Karesioğulları beyliği 1360 yılında Orhan Bey tarafından Osmanlı topraklarına dahil edilmiştir.

4- Bu beyliğin ileri gelen komutan ve denizcileri Osmanlı hizmetine girerek Osmanlı denizciliğinin temelini oluşturmuşlardır.

HAMİTOĞULLARI (1300-1423)

1- Hamitoğulları Beyliği, Isparta, Eğirdir ve Yalvaç dolaylarında kurulmuştur. I. Murat Döneminde tamamen Osmanlı sınırlarına dahil edilen bu beylik 1402 Ankara Savaşı’yla bağımsızlığını yeniden kazanmıştır.

2- II. Murat Döneminde ise son kez Osmanlı topraklarına katılmıştır.

MENTEŞEOĞULLARI (1261-1424)

1- Menteşeoğulları beyliği, Menteşe Bey tarafından Muğla ve Denizli dolaylarında kurulmuştur.

2- Denizci bir beylik olan Menteşeoğulları Akdeniz’de fetihler yapmış, Venediklerle mücadele etmişlerdir.

3- Bu beylik Yıldırım Bayezid Döneminde alındıysa da 1402 Ankara Savaşı’yla bağımsız olmuştur.

4- Menteşeoğulları beyliği, II. Murat tarafından 1424 yılında tamamen Osmanlı Devleti’ne katılmıştır.

CANDAROĞULLARI (İSFENDİRYAROĞULLARI) (1292-1461)

1- İsfendiryaroğulları olarak da tanınan bu beylik Sinop ve Kastamonu çevresinde kurulmuştur. Denizcilikle uğraşan Candaroğulları Osmanlı donanmalarının vergi karşılığında bakımını üstlenmiştir.

2- Yıldırım Bayezid tarafından alınan bu beylik 1402 Ankara Savaşı’yla yeniden egemenliğine kavuştuysa da Fatih Sultan Mehmet tarafından 1461’de Osmanlı sınırlarına son kez dahil edilmiştir.

AYDINOĞULLARI (1308-1426)

1- Aydın ve İzmir bölgesinde kurulan Aydınoğulları beyliği denizlerde en iyi noktaya ulaşan Anadolu beyliğidir.

2- Ege Denizi’nde Haçlılarla mücadele ederek Anadolu sahillerini korumuşlardır.

3- Yıldırım Bayezid tarafından alınan bu beylik 1402 Ankara Savaşı’yla bağımsız olduysa da II. Murat tarafından Osmanlı topraklarına son kez dahil edilmiştir.

SARUHANOĞULLARI (1313-1410)    

1- Saruhan Bey tarafından, Manisa ve çevresinde kurulan bu beylik denizci bir beyliktir.

2- Aydınoğulları beyliğiyle beraber Ege adalarına ve Balkanlar’a seferler düzenlemişlerdir.

3- Yıldırım Bayezid tarafından alınan bu beylik 1402 Ankara Savaşı’yla bağımsızlığına kavuşmuş. Ancak 1410 yılında Çelebi Mehmet bu beyliği son kez topraklarına katmıştır.

DULKADİROĞULLARI (1327-1515)

1- Maraş ve Elbistan dolaylarında kurulan bu beylik Osmanlı Devleti’yle Memluk Devleti arasındaki ilişkilerin bozulmasına neden olmuştur.

2- Dulkadiroğulları beyliği bölgedeki devletlerin çatışmaların faydalanarak uzun bir süre varlıklarını sürdürmüşlerdir.

3- 1514 yılındaki Çaldıran Savaşı’yla Safevi yanlısı bir tutum izlemeleri ve Şah İsmail’e yardım etmeleri nedeniyle 1515 Turnadağ Savaşı’yla Yavuz Sultan Selim tarafından Osmanlı toprağına dahil edilmişleridir.

4- 1515 Turnadağ Savaşı ile Osmanlı Devleti Anadolu Türk siyasi birliğini sağlamıştır.

OKUMA TAVSİYESİ: Turnadağ Savaşı Hakkında Kısa Bilgi

RAMAZANOĞULLARI (1315-1608)

1- Adana ve çevresinde kurulan bu beylik Dulkadiroğulları ve Karamanoğulları’yla savaşmış uzun bir süre de Memluk hakimiyetinde kalmıştır.

2- Yavuz’un Mısır Seferi sırasında Osmanlı’ya bağlanmış,1608’de ise tamamen Osmanlı sınırlarına dahil edilmiştir.

ERETNAOĞULLARI (1335-1381)

1- Sivas ve çevresinde Eretna Bey tarafından kurulmuştur.

2- Eretnaoğulları beyliğinin kadılarından olan Kadı Burhaneddin Ahmet, Eretnaoğullarının içindeki çekişmelerden istifade ederek Sivas’ta kendi beyliğini kurmuş, hatta kısa bir sürede beyliğini devlet haline getirmiştir (Kadı Burhaneddin Devleti).

3- Osmanlılara karşı mücadele eden Kadı Burhaneddin’in ölümüyle devlet parçalanmış bu beyliğin toprakları Yıldırım Bayezid tarafından Osmanlı topraklarına dahil edilmiştir.

UYARI: II. Beyliklerden Karesioğulları, Menteşeoğulları, Pervaneoğulları, Candaroğulları, Saruhanoğulları, Aydınoğulları denizcilikle uğraşmışlardır.