Emeviler Dönemi (661-750)

Bu yazımızda Emeviler Dönemi ile ilgili askeri faaliyetleri, Türk-Arap İlişkileri, İslam dünyasında yaşanan sorunlar hakkında bilgi bulabilirsiniz.

Muaviye Dönemi

• Hz. Ali‘nin vefatının ardından  Kufeli’ler Hz. Ali‘nin oğlu Hz. Hasan’ı halife seçti. Ancak Mısır, Suriye ve Filistin halkı da Emevi ailesinden olan Muaviye’nin halifeliğini kabul etmişlerdi.
• Hz. Muaviye’nin bu tutumunu gören Hz. Hasan müslüman kanı dökülmemesi ve İslam Devleti’ne huzurun gelmesi için Muaviye ile anlaşma yaptı.
• Buna göre Hz. Hasan, Muaviye’nin halifeliğini tanıyacak ancak Muaviye’nin ölümünden sonra halife yine seçim yoluyla belirlenecekti. Yani Muaviye veliaht tayin etmeyecekti.
• Böylece halife Emevi ailesinden, Muaviye oldu ve Emeviler Dönemi başladı.
• Muaviye Dönemi‘nde başkent Kufe’den Şam’a alındı. Ardından Bizans üzerine sefere çıkıldı.
• Muaviye Dönemi’nde İstanbul ilk defa kuşatıldı, ancak alınamadı.
• Muaviye Dönemi’nin bir diğer olayı da Horosan vilayetinin Kurulmasıdır. Bundan sonra İslam orduları Buhara ve Semerkant‘a girerek buraları da vergiye bağladı.
• Bu arada 669’da Hz. Hasan şaibeli bir şekilde şehid edildi, bir süre sonra Muaviye Hz. Hasan ile yaptığı anlaşmaya uymayarak oğlu Yezid‘i halifeliğe geçirdi. Böylece İslam Devleti’nde ilk defa halifelik saltanat haline geldi (680).

Kerbela Olayı (680)

• Muaviye’nin ölümü üzerine bu defa Kufe Halkı Hz. Hüseyin’i halife seçti ve onu Kufe’ye davet etti.
• Mekke’den yola çıkan Hz. Hüseyin ve yetmiş iki adamı Irak’ın Basra kenti yakınlarındaki Kerbela bölgesinde Yezid’in askerleeince kılıçtan geçirildi (680).
• Kerbela olayı olarak anlatılan bu acı durum İslam dünyasında kesin olaral mezhep ayrılığına neden oldu (Şiiller ve Sünniler).

Fetihler

• Yezid Dönemi‘nde İslam orduları Kuzey Afrika‘ nın fethine devam ettiler. Cezayir ve nihayet Fas’ ın alınmasıyla Kuzey Afrika’nın fethi tamamlandı. Böylece İslam sınırları Atlas Okyanusu sınırlarına ulaştı.
• Emeviler bu tarihten sonra fetih politikalarını sürdürdüler. Halife Velid Dönemi’nde (Tarık Bin Ziyad komutasında) ilk defa bir Avrupa toprağı olan İspanya’ya geçildi. Kadisk Savaşıyla (711) Vizigotlar yenildi, İspanya alındı.
• İspanya’nın fethinden sonra Emeviler Pirene Dağları‘nı aşarak Fransa’ya girdiler. Puvatya‘da Franklarla savaşan Emeviler burada savaşı kaybettiler.Bu olaydan sonra bir daha batıya sefer düzenlenmedi. Pirene Dağları sınır kaldı.
• Doğada ise Emevi orduları Kuteybe bin Müslim Komutasında Türkistan ve Maveraünnehir’e girdi. Ancak Türgiş Hükümdarı Sulu Han Emevileri mağlup ederek Orta Asya’ya geçişlerini engelledi.
• Maveraünnehir bölgesinde Türk – Emevi Mücadelesi yirmi yıldan fazla sürdü. Bu mücadele henüz devam ederken Horosan İsyanı baş gösterdi.
• Aslen bir Türk olan Ebu Müslim Horasani isyan ederek İran, Irak çevresini ele geçirdi ve bu sırada Abbasi ailesinden olan Ebu’le Abbas Abdullah ile Emevi başkenti Şam’a geldi. Burada tüm Emevi hanedanını kılıçtan geçirerek Emevi Devleti‘ne son verdi.

OKUMA TAVSİYESİ: Emevilerin Yıkılış Nedenleri Maddeler Halinde