Tarih Portalı – Tarih Öğretmeni Tarih Portali
Pasarofça Antlaşması, 1715-1718 Osmanlı, Avusturya Venedik savaşı sonucunda yapılan antlaşmadır. Bu antlaşma Osmanlı Devleti’nin batı politikasında bir dönüm noktasıdır.
KPSS hazırlığı yapan arkadaşım, antlaşmanın önemine dikkat et!!!
| Antlaşmanın Tarihi | 21 Temmuz 1718 |
| Pasarofça Antlaşması kimler arasında imzalandı? | Osmanlı Devleti ile Avusturya ve Venedik arasında imzalandı. |
| Hangi padişah döneminde imzalandı? | 3. Ahmet |
| Antlaşmada arabuluculuk yapan devletler hangileridir? | İngiltere ve Hollanda |
1699 Karlofça Antlaşması Osmanlı dış politikasında önemli değişimlere sebep olmuştu. Artık kaybettiği toprakları geri alma politikasına geçen Osmanlı, Prut Antlaşması ile Rusya’ya karşı başarılı olmuştu. Venedik’in saldırgan tutumu ve Osmanlı’nın Karlofça’da Venedik’e verdiği yerleri geri almak istemesi sebebiyle Osmanlı-Venedik savaşları başladı.
Osmanlı, Venedik’e karşı başarılı olunca Karlofça Antlaşması’nın garantör devleti olan Avusturya duruma müdahil oldu ve Osmanlı’dan Venedik’ten aldığı toprakları geri vermesini istedi. Bu durum Osmanlı tarafından kabul edilmeyince Avusturya Osmanlı’ya savaş açtı.
BİR BAK İSTERSEN: 1715-1718 Osmanlı–Venedik ve Avusturya Savaşlarının Sebepleri ve Gelişimi
Avusturya ile yapılan Petervaradin Muharebesi‘nde Osmanlı yenildi. Sonrasında Belgrad kaybedildi. Yeni Sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’nın teklifi ile Sırbistan’ın Pasarofça kasabasında imzalanmıştır.
İçindekiler
Pasarofça Antlaşmasının Maddeleri
Sırbistan’ın Pasarofça kasabasında yapılan antlaşmanın maddeleri;
- Mora Yarımadası Osmanlı Devleti’nde kaldı.
- Avusturya’ya bırakılan yerler; Kuzey Sırbistan, Temeşvar, Belgrat, Banat ve Eflak’ın batısı Avusturya’ya verildi.
- Venedik’e bırakılan yerler; Dalmaçya ve Arnavutluk kıyıları Venedik’e bırakıldı.
Pasarofça Antlaşmasının Sonucu
– Karlofça ile kaybedilen toprakları geri alma amacıyla başlayan savaş toprak kaybıyla sonuçlandı.
– Karlofça Antlaşması ile kaybedilen Mora geri alınsa da Belgrat gibi önemli bir kale kaybedildi.
– Belgrad’ın kaybı ile Balkanlarda güç dengesi değişti. Orta Avrupa’daki Osmanlı varlığı tehlikeye düştü. Belgrat’ın elden çıkmasıyla Avusturya’ya Balkanların yolu açıldı.
– Mora’nın Venediklilerden geri alınması ile Venedikliler Ege kıyılarından uzaklaştırılmış oldu.
Pasarofça sonrası Osmanlı Devleti Eflak ve Boğdan’a Fenerli Rum valiler atayarak merkezi otoritesini arttırarak Avusturya’nın burada ki etkisini azaltmaya çalışmıştır.
Peki Belgrad ne zaman ve nasıl fethedilmişti? Hatırlayalım. Belgrad’ın Fethi Hangi Padişah Döneminde Gerçekleşti?
Pasarofça Antlaşmasının Önemi
Bu antlaşma Karlofça gibi Osmanlı tarihinde dönüm noktasıdır. Önemi şöyledir;
- Batıda savunma durumuna geçildi. Karlofça’dan sonraki barış süreci kesinlik kazandı. (20 yıl kadar sürdü.)
- Osmanlı ilk kez batının üstünlüğünü kabul etmek zorunda kaldı. (Avrupa devletlerinin yenilemeyeceği anlaşıldı.)
- Lale Devri yenilikleri başladı. Osmanlı aydınının batıya bakışı değişti. Batının askeri ve teknik üstünlüğü kabul edilerek ilk batılılaşma hareketi başlatıldı.
PASAROFÇA ANTLAŞMASI’NIN OSMANLI DIŞ POLİTİKASINA ETKİSİ: Pasarofça’ya kadar kaybettiği toprakları geri alabileceğini düşünen Osmanlı, elinde bulunan toprakları koruma politikasına geçti.
Belgrad’ın kaybedilmesinin Osmanlı Devleti açısından sonuçları neler olabilir? Belirtiniz.
Belgrad stratejik ve psikolojik açıdan çok önemlidir. Balkanların kilit noktasıdır. Belgrad’ın kaybı Osmanlı’yı psikolojik açıdan olumsuz etkilerken, Avusturya’nın yönünü tamamen Balkanlara dönmesine sebep olmuştur.
Pasarofça ile ilgili daha ayrıntılı bilgi için bir tavsiye. 300. Yılında Pasarofça Antlaşması Sempozyumu Bildirileri
1699 Karlofça ve 1700 İstanbul Antlaşması ile ilk defa toprak kaybeden Osmanlı Devleti, özellikle Prut Savaşı ile kaybettiği toprakları geri alabileceğini düşünse de 1718 yılında yapılan Pasarofça Antlaşması ile bu umudunu tamamen yitirmiş ve elinde bulunan toprakları koruma politikasına geçiş yapmıştır.
1718 Pasarofça Antlaşması ile Osmanlı Devleti'nde Lale Devri başlamıştır. Lale Devri 1730 Patrona Halil İsyanı'na kadar devam edecektir.
Pasorofça Antlaşması'na İngiltere ve Hollanda arabuluculuk yapmıştır. Amaçları Osmanlı Devleti'nden yeni ayrıcalıklar elde etmektir.
Osmanlı, Avrupa devletlerinin askeri açıdan ne kadar geliştiklerini ve bu devletlere karşı savaş kazanma ihtimalinin ne kadar düşük olduğunu fark etmiştir. Bu antlaşma ile barış devrine giren ve bu zamana kadar Avrupalı devletlerin kendisi hakkında ne düşündüğünü hiç umursamayan Osmanlı hem Avrupa devletlerinin kendisi hakkında kı düşüncelerini hemde Avrupa'da yaşanan gelişmeleri yakından takip etmek amacıyla Avrupa başkentlerinde elçilikler açmaya başlamıştır. Bu antlaşma aynı zamanda Osmanlı Devleti'nin dış politikada elinde olan toprakları koruma politikasına geçmesine sebep olmuştur.
Pasarofça imzalandığında Osmanlı padişahı III. Ahmet, sadrazam ise Nevşehirli Damad İbrahim Paşa'dır.
