Tarih Portalı – Tarih Öğretmeni Tarih Portali
BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ’NİN KÜLTÜR VE UYGARLIĞI
Hazırlık Çalışmaları
1. Büyük Selçuklu Devleti’nin eğitim, bilim, kültürel alanda yapmış olduğu faaliyetlere yönelik araştırma yapınız.
1067 yılında Bağdat’da Nizamiye Medresesi açıldı. Külliye biçiminde olan bu medrese dünyanın ilk üniversitesi kabul edilir.
Rasathane (gözlemevi)ler kurularak gök cisimlerinin hareketleri incelendi.
Ömer Hayyam, Muhammed Bey, Sad-i Şirazi, Enveri, Lam-i Cürcani gibi bilim insanları yetişti.
Ömer Hayyam başkanlığında kurulan bilim kurulu Melikşah adına Celali takvimini düzenledi.
Lonca, Medrese, Örfi Hukuk, Şeri Hukuk
2. Yanda verilen kavramlar size neleri çağrıştırmaktadır?
Divan: Devlet işlerinin görüşüldüğü kurum. (meclis)
Hoşgörü: Başkalarının düşünce ve inanışlarına saygı gösterme.
Lonca: Belli bir meslek gurubunun oluşturduğu birlik.
Medrese: İslam devletlerinde yüksek öğretimin yapıldığı eğitim kurumlarının genel adı.
Örfi Hukuk: Kaynağı Türk gelenek ve görenekleri olan ama şeriata aykırı olmayan hukuk.
Şeri Hukuk: Kaynağı İslam olan hukuk.
“Bilim insanlarına saygı, farklı dinlere mensup olanlara hoşgörü, fakirlere şefkat ve yardım ile halka adaletli davranmak gibi dünyada kimseye nasip olmayan bu vasıflar Selçuklu hükümdarlarına nasip olmuştur. İslam dünyasında bugün dahi görülmeyen cami, medrese, hastahane, kervansaray, türbe gibi o dönem yapılan eserler Selçuklulardaki iktisadi ve kültürel yükselişin delilleridir.”
Metne göre Büyük Selçuklu Devleti’nin hükümdarları ile ilgili olarak neler söylenebilir?
Sosyal devlet ilkesini yerine getiren, ülkesini mamur etmek için çalışan bilimsever ve adil hükümdarlardır.
Atabeylerin olumlu ve olumsuz yönleri hakkında neler söyleyebilirsiniz?
Atabeylerin olumlu yönleri: Meliklerin devlet tecrübesi kazanmalarını sağladılar.
Atabeylerin olumsuz yönleri: Merkezi otoritenin zayıflaması ile bağımsızlıklarını ilan ettiler.
