Tarih Portalı – Tarih Öğretmeni Tarih Portali
Bu yazımızda ki konumuz Türk-İslam tarihinin en önemli hayır kurumlarından; Kervansaray nedir? Amacı, özellikleri ve faydaları nelerdir? sorularını cevaplamaya çalıştık.
İçindekiler
Kervansaray İle İlgili Soru-Cevap
| Kervansarayın diğer isimleri nelerdir? | Ribat ve Han |
| İlk Türk kervansarayı hangi Türk devleti tarafından yapılmıştır? | Karahanlılar |
| Bilinen ilk Türk kervansarayı hangisidir? | Gazneli Mahmut döneminde yapılan Ribat-ı Mahi |
| Anadolu’da ki ilk kervansarayın adı nedir? | Alay Han (Pervane Ribatı) |
| Alay Han hangi Türk devleti tarafından yaptırılmıştır? | Anadolu Selçuklu Devleti (II. Kılıç Arslan) tarafından yaptırılmıştır. |
ALAY HAN İLE İLGİLİ BİLGİ: http://wowturkey.com/forum/viewtopic.php?t=84029&start=0
Kervansaray Nedir?
Türk-İslam Devletlerinde tüccar ve yolcuların konaklaması amacıyla yapılan hayır kurumlarıdır.
Kervansaraylar Hangi Amaçla Kurulmuştur?
- Tüccarların ve yolcuların konaklaması.
- Tüccarların ve yolcuların mal ve can güvenliği
- Ticaretin canlanması ve gümrük gelirlerinin artması (Özellikle İpek Yolu’ndan geçen tüccarların Anadolu’yu tercih etmesi için)
OKUMA TAVSİYESİ: Anadolu Selçuklu Devletinin Ticareti Geliştirmek İçin Yaptığı Faaliyetler
OKUMA TAVSİYESİ: İpek Yolunun Özellikleri Maddeler Halinde
Kervansarayın Faydaları Nelerdir?
- İpek Yolu üzerinden gelen tüccarların Anadolu’yu tercih etmesine sebep olmuştur.
- Devletin gümrük gelirleri artmıştır.
- Anadolu’da ekonomik hayat canlanmıştır.
- Kervansaraylar pek çok insana iş imkanı sağlamıştır.
Kervansarayların Özellikleri Nelerdir?
- Kale görünümlü, yüksek duvarlı, muhafızlı yapılardır.
- Barış zamanlarında pazar yeri savaş zamanlarında kale olarak kullanılırlar.
Selçuklu kervansarayları üç genel tipe uygun olarak yapılmışlardır. Bunlar, yazlık denilen avlulu, kışlık denilen kapalı ve her iki türün birleştirilmesinden oluşan karma tiplerdir.
- İki kervansaray arası deve yürüyüşü ile günde dokuz saat, yani 40 kilometre esas tutularak saptanmıştır.
- Kervansaraya giriş yapan bir yolcu veya tüccar kervansarayda hiçbir ödeme yapmaksızın 3 gün kalabilirdi.
- Kervansaraylar, içlerinde yatakhaneleri, aşhaneler, erzak ambarları, ticari eşyayı koyacak depoları, yolcuların hayvanlarını barındıracak ahırları, samanlıkları, yolcuların namaz kılmak için mescitleri, misafirlerin yıkanması için hamamları, şadırvanları, hastaneleri, hatta eczaneleri, ayakkabıcıları, nalbantları, gelir ve masrafları idare edecek divan (büro) ve memurları ile muazzam kuruluşlardı.
Anadolu Selçuklu Devleti’nde kervansaraylarda sigorta sistemi başlamıştır.
Kervansarayların Önemini Kaybetmesi
- Osmanlı Devleti’nin duraklama devrinde tımar sisteminin bozulmaya başlaması ve Celali İsyanları Anadolu ekonomisine dolayısıyla kervansaray sistemine büyük zarar verdi.
- Coğrafi keşifler sonucunda İpek Yolunun önemini kaybetmesi.
Kervansarayların önem kaybetmeye başlaması ile Anadolu’da işsizlik baş göstermeye başlamıştır.
