İçindekiler
Fransız İhtilali Özet
Fransız İhtilalinin Nedenleri:
- Fransa’daki soylular monarşisi ve din adamlarının halk üzerindeki ağır baskısı
- Fransa’da halkın sosyal sınıflara ayrılmış olması, siyasal haklardan yoksun olan burjuva sınıfının Coğrafi Keşifler sonunda zenginleşmesi ve siyasal haklar istemesi
^ Fransa’da halk; soylular, rahipler, burjuvalar ve köylüler 5 olmak üzere dört sınıfa aynlmıştı. Ülkenin en ağır yükünü köylüler çekiyordu.
- Mali zorluklar ve halkın ağır vergiler altında ezilmesi
- Jan Jak Russo, Monteskiyo, Volter ve Didero gibi aydınların fikirleriyle halkı etkilemesi
- İngiltere’deki meşrutiyet yönetimi ve Amerika’daki insan hakları ve demokrasi gibi gelişmelerin Fransız toplumunu etkilemesi
Fransız İhtilalinin Başlaması ve Evreleri:
İhtilal, Bastil Hapishanesi’nin önünde başladı ve yayıldı. Bastil Hapishanesi’ndeki tutuklular serbest bırakıldı (14 Temmuz 1789). Bu tarih bundan sonraki dönemde Fransa’da milli bayram olarak kutlanmıştır.
İhtilalle başlayan karışıklıklar, 1804’de Napolyon Bonapart’ın imparator olması ile son bulmuştur.
Yeni bir anayasa hazırlayan meclislere kurucu meclis denilmektedir. Kurucu meclis bir anayasa hazırladı. Meşrutiyet rejimi kurulmuş oldu.
Fransa’da ihtilal sürecinde 28 Ağustos 1789’da “İnsan ve Vatandaşlık Hakları Bildirgesi” ilan edilmiştir. Bu bildiride şu esaslar yer almaktadır:
- İnsanlar, haklan bakımından hür ve eşit doğarlar ve öyle yaşarlar.
- Her siyasi topluluğun amacı insan haklarını korumaktır.
- Bu haklar özgürlük, milliyet, güvenlik ve baskıya karşı direnme, haklarıdır.
- Hakimiyet milletindir. Hiçbir kişi ve kuruluş milletçe verilmeyen bir hakimiyeti kullanamaz.
- Özgürlük, başkasına zarar vermeyen her şeyi yapabilmektir.
- Özgürlüğün sınırı ancak kanunla belirlenir.
Fransız İhtilali’nin Sonuçları:
- İnsan hakları kabul edildi. Demokratik ve laik anayasal rejimler yaygınlaştı.
- Eşitlik, hürriyet, adalet ve demokrasi kavramları yayılmaya başladı.
- Avrupa’nın monarşik devletlerinin demokratikleşmeye başlayan Fransa’ya karşı uzun süren savaşları başlatmaları Fransız halkını bütünleştirdi ve bunun sonucunda “Milliyetçilik” akımı ortaya çıktı.
- Milliyetçilik ilkesi siyasi bir karakter kazanarak çok uluslu devletlerin (imparatorluk) parçalanmasında ve mutlak krallıkların sona ermesinde etkili oldu.
- Bunların yerine demokratik ve laik esaslara dayalı milli devletler kurulmaya başladı.
- Ekonomide ve siyasette liberalizm ön plana çıktı.
- Soylular ve din adamları ayrıcalıklarını yitirdi. Burjuva sınıfı siyasi açıdan güçlendi.
- Fransız İhtifali’nin yaymış olduğu bu fikir akımları evrensel nitelik taşıdığından Yeniçağ’ın kapanması, Yakınçağ’ın başladığının kabul edilmesinde ölçüt oldu.
Milliyetçilik akımlarından en çok etkilenen, çok uluslu imparatorluklardır. Osmanlı Devleti ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ihtilalden en fazla zarar gören iki devlet oldu.
Fransız İhtilali’nin Osmanlı Devleti’ne olumlu etkisi de olmuştur. Vatandaş haklarının korunması, yargı güvencesi ve din ayrımı yapılmadan eşitlik gibi ilkelerin yayılmasına ortam hazırlamıştır. |