Kütahya-Eskişehir Savaşları’nın Sebepleri, Sonuçları ve Önemi Nedir?

Kütahya-Eskişehir Savaşları Batı cephesinde Yunanlılarla yaptığımız 3. savaştır. Yunan taarruzu ile başlayan savaşta düzenli Türk ordusu Yunanlılar karşısında tutunamamıştır. Radikal kararlar almak zorunda kalan Mustafa Kemal ordunun tamamen yok olmasını engellemek için orduyu Sakarya Irmağı’nın doğusuna çekmiştir. Kütahya-Eskişehir Muharebeleri Batı cephesinde düzenli ordunun ilk mağlubiyetidir.

BİR BAK DERİM: Yazının en sonunda Batı Cephesini komple anlattığım video var. İçinde Kütahya Eskişehir Muharebeleri var. 12. sınıf, TYT, AYT ve KPSS de işine yarayacaktır.

DİKKAT: Kütahya Eskişehir Muharebeleri düzenli ordunun ilk mağlubiyetidir.

Savaşın Tarihi	10–24 Temmuz 1921
Savaşın Tarafları	Yunanistan X TBMM Hükümeti
Savaş Alanı	Kütahya, Eskişehir, Afyon
Savaşın Türü	Yunanlılar açısından taarruz, Türkler açısından savunma savaşıdır.
Savaşın Sonucu	Kesin Yunan zaferi
Coğrafi Değişiklikler	– Afyon, Eskişehir ve Kütahya Yunanlıların eline geçti. – Türk ordusu Sakarya Nehri’nin doğusuna çekildi.

1. ve 2. İnönü Savaşlarını TBMM düzenli ordusu kazanınca Yunanlılar 3. bir saldırı hazırlıklarına başladılar . Bunun için Yunanistan’da seferberlik ilan edildi. Yunanistan’dan Türkiye’ye yeni birlikler getirildi. İngiltere’den para ve mühimmat alındı. Batı Anadolu’daki Rumlar silahlandırıldı. Ordusuna moral vermek için Yunan Kralı Konstantin, İzmir’e geldi.

EK BİLGİ: 1. ve 2. İnönü Savaşı sonrası Türk Ordusu Aslıhanlar ve Dumlupınar taarruzlarını gerçekleştirmiş lakin başarısız olmuştur. BİR BAK İSTERSEN: Aslıhanlar ve Dumlupınar Muharebeleri

Kütahya-Eskişehir Savaşları’nın Sebepleri

1. Yunanlar, İnönü Savaşlarında iyi savunma yapan bir Türk ordusuyla karşılaşmıştır. Ancak bu ordu taarruz edemiyordu. O halde bu ordu taarruz gücüne erişmeden yok edilmeliydi.
2. Yunanlıların İnönü savaşlarının intikamını almak istemesi.
3. İngilizlerin gözünde prestij kazanmak.
4. Ankara’yı alıp Sevr‘i uygulatmak.

Kütahya-Eskişehir Savaşları’nın Sonuçları

Savaş 10 Temmuz 1921’de Yunanlıların üç koldan taarruzu ile başladı. Yunan kuvvetleri İnönü ve Kütahya’da güçlü bir tahkimat oluşturmuş, Türk birliklerine direk saldırmak yerine güneyden çevirme harekatına girişti. 13 temmuzda Afyon Yunanlılar tarafından işgal edildi.

Mustafa Kemal ve Fevzi Paşa, 17 temmuzda batı cephesi karargahına geldi. Aynı gün Yunanlılar Kütahya’yı ele geçirdi. Batı cephesindeki Türk ordusunun kuşatma tehdidi altına girdiğini fark eden Mustafa Kemal Paşa, orduya geri çekilme emri verdi.

Kütahya Eskişehir Muharebeleri esnasında yaşanan bu geri çekilmenin sebeplerini Mustafa Kemal Nutuk’ta iki sebeple açıklamaktadır. Birincisi; iki ordu arasındaki güç farkıdır. Özellikle tüfek, makineli tüfek ve top sayısı bakımından Yunan ordusu Türk ordusuna göre daha üstündü. Çekilmeden savaşa devam etmek, Türk Ordu’sunun yok olması anlamına geliyordu. İkincisi ise toprak ele geçiren Yunanlılar merkezlerinden uzaklaşmakta ve yeniden menzil hatları oluşturmak zorunda kalacaktır.

Kütahya Eskişehir Savaşı sonuçları ile ilgili kodlama olsa ne güzel olur değil mi? Biraz aşağıdaki video da var arkadaşım .)

• Kütahya-Eskişehir-Afyon-Bilecik, Yunan işgaline girmiştir.
• Ordunun daha fazla kayıp vermesini engellemek için Mustafa Kemal orduyu Sakarya’nın doğusuna çekmiştir.

Mustafa Kemal’in orduyu Sakarya’nın doğusuna çekmesindeki amaç nedir?

– Yeni kurulan düzenli ordunun tamamen yok olmasını engellemek, – Daha elverişli şartlarda savaşmak, – Orduya toparlanması için zaman kazandırmaktır.

• İnönü savaşlarının yarattığı iyimser hava kaybolmuş, mecliste ilk kez sert tartışmalar yaşanmıştır.

Kütahya-Eskişehir Savaşları sonrasında Meclis’te hangi tartışmalar yaşanmıştır?

– TBMM’nin Kayseri’ye taşınması – Kuvayı Milliye’ye yeniden dönülmesi – Mustafa Kemal’in bütün olumsuzluklardan sorumlu tutulması

• Ankara’nın düşme tehlikesine karşı meclis merkezinin Kayseri’ye taşınması gündeme gelmiştir. Ancak tartışmaların ardından Ankara’da kalınmasına karar verilmiştir.

Millî Mücadele esnasında Yunan’ın Polatlı’ya kadar gelip bu Meclisin Kayseri’ye taşınması gündeme geldiğinde -o günkü adıyla- Dersim Mebusu Diyap Ağa bu kürsüye gelmiş ve “Lafım kısadır beyler: Biz buraya kaçmaya mı geldik, yoksa dövüşerek ölmeye mi?” demiş ve Kayseri’ye taşınmanın tartışmaları bu sözlerle noktalanmıştır.

Kaynak: https://www5.tbmm.gov.tr//develop/owa/tutanak_g_sd.birlesim_baslangic?P4=22733&P5=H&page1=31&page2=31

BİR BAK DERİM: Diyap Ağa’yı tanımak istersen bir bak derim. Diyap Ağa

• TBMM, Mustafa Kemal’e ‘Başkomutanlık’ yetkisini vermiştir (5 Ağustos 1921). Mustafa Kemal, başkomutanlık yetkilerini de üç ay süreyle kullanma hakkını da almıştır. Yasa, millet egemenliğine ters düşmekle birlikte o günkü olağanüstü koşullar bunu zorunlu kılıyordu. Bu yasanın çıkarılmasının temel amacı hızlı karar almak bu kararları süratle uygulamaya koymaktır.
• Başkomutan Mustafa Kemal, meclisin verdiği yetkiyle Tekalifi Milliye Emirlerini (7-8 Ağustos) yayınlamıştır. Mustafa Kemal bu emirlerde herkesten gücü oranında ordusuna destek vermesini istemiştir. Bu emirlerin yerine getirilmesi için her ilçede bir Tekalif-i Milliye Komisyonu kuruldu. Ayrıca bu emirlerin yerine getirilmesinde yaşanacak sorunlara karşı da İstiklal Mahkemelerinin sayısı artırıldı.
• Tekalif-i Milliye Emirleri, topyekûn savaş emri demektir. Genel seferberlik başlamıştır artık.

Kütahya-Eskişehir Savaşları’nın Önemi

1. Düzenli ordu ilk defa kaybetti.
2. Erzurum Kongresi öncesi askerlikten istifa eden Mustafa Kemal Kütahya-Eskişehir Savaşları sonrası mesleğine geri döndü.

Sonuç

Yunanlılar açısından intikam ve müttefiklerinin emellerini gerçekleştirmek için başlayan Kütahya-Eskişehir Muharebeleri bizim için tam bir hezimetle sonuçlanacaktı. İşte tam o anda ortaya çıkan Mustafa Kemal’in müdahalesi ile Türk ordusu Sakarya’nın doğusuna çekildi ve yok olmaktan kurtuldu.

Kütahya-Eskişehir Savaşları’nda yaşanan bu mağlubiyet ve önemli şehirlerin Yunanlıların eline geçmesi, 1. ve 2. İnönü Muharebeleri’nin oluşturduğu olumlu iklimi bir anda tersine çevirdi. Mecliste tartışmalar başladı. Hatta Meclis’in Kayseri’ye nakli bile tartışılmaya başlamıştı. Tüm bu olumsuz ortamda dahi sorumluluktan kaçmayan Mustafa Kemal “Başkomutanlık Kanunu” ile tüm yetkileri omuzlandı. Çıkardığı Tekalif-i Milliye Emirleri ile topyekün savaş başlatan Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, bir sonraki Yunan saldırısına hazırlanıyordu.

YUNANLILAR SONRA Kİ SALDIRISI: Sakarya Meydan Muharebesi Sebepleri ve Sonuçları