SANAYİ İNKILABI

İçindekiler

1. Sanayi İnkılabı Nedir?

2. Sanayi İnkılabının Nedenleri

3. Sanayi İnkılabının Başlaması ve Gelişimi

4. Sanayi İnkılabının Sonuçları

5. Sanayi İnkılabının Osmanlı Devleti Üzerindeki Etkileri

1. Sanayi İnkılabı Nedir?

El tezgahlarından fabrika sistemine, tek tek üretimden seri üretime geçişi, insan emeğinin yerini makinaların almasını ifade eder. XVIII. yüzyılın ikinci yarısında İngiltere’den başlayarak diğer Avrupa ülkelerinde de yaşanmıştır.

2. Sanayi İnkılabının Nedenleri

• Coğrafi Keşifler sonunda bulunan yeni kıtalardaki değerli madenlerin Avrupa’ya taşınması ve ticaret hayatının canlanmasıyla meydana gelen sermaye birikimi.
• Rönesansla birlikte başlayan bilim ve teknolojideki gelişme.
• Ulusçuluk ve liberalizm etkisiyle devletlerin daha güçlü olma mücadelesi.
• Seri üretime geçerek daha verimli ve kârlı bir tica­ret oluşturma amacı

3. Sanayi İnkılabının Başlaması ve Gelişimi

• Sanayi İnkılabı (Endüstri Devrimi) ilk olarak İngilte­re’de dokuma endüstrisinde başladı.
• Çelik, buhar gücü ve elektrik sırayla sanayiye girdi ve yararlanılmaya başlandı.
• yüzyılın ilk yarısında İngiltere’de başlayan sanayileşme daha sonra Fransa, Belçika, Hollan­da, ABD ve Japonya’da da gerçekleşmiştir.

4. Sanayi İnkılabının Sonuçları

• Büyük fabrikalar kuruldu ve üretimde büyük bir ar­tış meydana geldi.
• Yeni buluşlar ve teknik ilerlemeye önem verildi.
• Modern işçi sınıfı doğdu, işçi haklarını koruyan sendika ve partiler kurulmaya başlandı.
• Tıbbın gelişmesi, yiyecek kaynaklarının artması, yaşam koşullarının düzelmesi sonucunda hızlı bir nüfus artışı olmuştur.
• Kapitalizm, liberalizm, sosyalizm gibi akımlar ortaya çıktı.
• Köyden kente göç hızlandı. Bu da kentleşme ve kent sorunlarını doğurdu.
• İnsanın dünyaya düşkünlüğü ve rahata olan tutku­su arttı.
• İletişim olanaklarının gelişmesi ile toplumlararası etkileşim yaygınlaştı.
• Hammadde ve pazar ihtiyacı arttı.
• Yeni iş alanları açılsa da hızlı kentleşme ile işsizlik- gibi yeni sorunlar da başladı.
• Büyük sermayeli şirketler ve bankalar kuruldu.
• Fransız İhtilali‘nin sonuçlarına ters bir şekilde sö­mürge elde etme yarışı hızlandı.
• Bu gelişmeler devletler arasında önüne geçilmez bir ekonomik rekabeti başlattı ve zincirleme olarak Birinci ve İkinci Dünya Savaşlarına neden oldu.

Sanayi İnkılabı, geri kalmış, teknolojik gelişmesini ta­mamlayamamış ülkeler için büyük bir sıkıntıyı da be­raberinde getirmiştir. Bu ülkeler Endüstri İnkılabını gerçekleştirmiş olan ülkelerin hammadde ve pazar kaynağını oluşturmuştur.

5. Sanayi İnkılabının Osmanlı Devleti Üzerindeki Etkileri

Osmanlı Devleti açısından da Sanayi İnkılabı çok büyük sıkıntı yarattı. Kapitülasyonların da olumsuz etkisi yüzünden Osmanlı ekonomisi çöküntüye uğradı. El tezgahlarından oluşan yerli sanayi dağıldı.

Üretim alanında genellikle yer üstü kaynakları kulla­nılırken Sanayi İnkılabı’yla petrol, kömür gibi yeraltı kaynaklan kullanılmaya başlanmış, elektriğin ve bu­harlı makinaların bulunmasıyla üretimde hızlı bir artış olmuştur.