Sanayi İnkılabının Osmanlı Devleti Üzerindeki Etkileri

XVIII. yüzyılda İngiltere’de başlayan sanayi inkılabının Osmanlı Devleti üzerindeki etkileri olumsuz olmuştur.

Sanayi inkılabına kadar Osmanlı ekonomisi, tüm ülkelerde olduğu gibi el emeğine dayalı, lonca teşkilatı çerçevesinde çalışan rekabette uzak bir yapıya sahipti. Kapitülasyonlarda hemen hemen tüm devletlere verilmekteydi. Dolayısıyla Osmanlı ekonomisi dış etkilere açık durumdaydı.

Hemen aşağıdaki videoda sanayi inkılabı ve sonuçları ile ilgili anlatım var. Bir bak istersen.

Sanayi İnkılabının Osmanlı Devleti Üzerindeki Etkileri

Sanayi inkılabının Osmanlı Devleti üzerindeki etkilerinden olumsuz olanları şöyle maddeleyebilir;

• Makinelerde üretilen bol ve ucuz Avrupa ürünü Osmanlı piyasasına girdi.
• Ucuz mallar karşısında rekabete giremeyen el tezgahları ve küçük atölyeler kapandı.
• İşsizlik arttı.
• Lonca teşkilatı zayıflayarak ortadan kalktı.
• Osmanlı dış ticaret dengesi bozuldu. İthalat arttı, ihracat azaldı.
• Osmanlı dışarıya hammadde satan, dışarıdan işlenmiş ürün alan yarı sömürgeye dönüştü.
• Kapitülasyonlar sebebiyle yerli üretici rekabete giremedi. (Avrupa’da seri ve ucuz üretilen mallar kapitülasyonlar sayesinde Osmanlı ülkesine düşük gümrük vergisi ile girdi.)
• Özellikle Baltalimanı Antlaşması sonrası Avrupa malları Osmanlı ülkesini istila etti. Osmanlı Avrupalı devletlerin açık pazar haline geldi.
• İşsizlik ülkede toplumsal sorunların artmasına sebep oldu.

Bu şartlar altında Osmanlı sanayileşemedi, dolayıyla sermaye birikimi de gerçekleşemedi. Dış borç almaya başlayan Osmanlı siyasi alanda da bu durumdan etkilenmeye başladı. Zira alacaklı devletler siyası konularda da Osmanlı’nın ekonomik durumunu koz olarak kullandılar. Yeni kurulan genç Türkiye Cumhuriyeti’nin kapitülasyonlardan başlayarak tüm bu sorunları çözmesi gerekecekti.