Kurtuluş Savaşında Güney Cephesi Özeti

Milli Mücadele esnasında güney cephesinde İtalyanlar ve Fransızlar ile Fransız destekli Ermeniler ile mücadele edilmiştir.

Kurtuluş Savaşında Cepheler Güney Cephesi

Kurtuluş Savaşı’nda ilk kurşun Hatay Dörtyol’da sıkılmıştır dolayısıyla ilk silahlı mücadele Güney Cephesi’nde başlamıştır.
Güney Cephesi’nde düzenli bir ordu bulunmamış yalnız Kuvayı Milliye Birlikleri mücadele etmiştir.

Güney Cephesinde İtalya İle İlişkiler

İtilaf devletleri arasında yapılan gizli antlaşmalar gereğince Ege ve Akdeniz bölgelerinin İtalyanlara verilmesi gerekiyordu. Paris Barış Konferansı’nda İzmir’in Yunanistan’a verilmesi nedeniyle İtalyanlar kırgındı. Bundan dolayı bölge halkına iyi davrandılar. II. İnönü Muharebesi‘’nden sonra yurdumuzdan çekildiler (5 Temmuz 1921).

Güney Cephesinde Fransa İle İlişkiler

Mondros Mütaekesi’nden sonra Fransızlar; Adana, Osmaniye ve Mersin’i işgal ettiler. (Ocak 1919) Paris Barış Konferansı’nda Suriye, Lübnan, Antep ve Maraş Fransızlara bırakılınca Antep, Maraş ve Urfa’yı işgal ettiler ve Ermeniler Türkler üzerine kışkırtılmıştır. Sivas Kongresi’nde, Güneydoğu Anadolu’da da Kuvayı Milliye birlikleri kurulmasına karar verilmiştir. Kuvayı Milliye’nin kurulmasıyla birlikte Fransızlara karşı mücadele başlamıştır. Maraş, Urfa, Antep ve Adana savunmaları yapılmıştır.

Rusya ile yapılan Moskova Antlaşması Fransa’yı endişeye düşürmüştür. Eskişehir ve Kütahya Savaşları‘nda yaşanan mağlubiyet ile beklemeye geçen Fransa, Sakarya Zaferi ile masaya oturarak TBMM ile Ankara Antlaşması’nı imzalanmıştır.

Ankara Antlaşması (20 Ekim 1921)

20 Ekim 1921’de Fransa ile imzalanan Ankara Antlaşması’nın maddeleri,

• İki taraf arasında savaş sona erecek.
• İki ay içinde Türk ordusu belirlenen hattın kuzeyine, Fransızlar ise güneyine çekilecek.
• İki taraf da kendilerine kalan topraklarda genel af ilan edecek.
• Hatay ve İskenderun için özel idare rejimi uygulanacak.

Ankara Antlaşması’nın Önemi;

• Fransa TBMM’yi tanıyan ilk İtilaf Devleti olmuştur.
• Fransa Misak-ı Milli’yi tanıyan ilk İtilaf Devleti olmuştur.
• Hatay hariç güney sınırımız belli olmuştur. Hatay’da özel bir yönetim kurulmuş ve burada yaşayan Türkler’e geniş haklar tanınmıştır.
• Güney Cephesinde bulunan silahlı güçler de batı cephesine kaydırılmıştır.
  İtilaf Devletleri bloğu parçalanmıştır.
• Dünya kamuoyu Millî Mücâdele’nin Türklerin başarısı ile sonuçlanacağını anlamıştır.

TBMM 1973’te Maraş’a “Kahraman”, Antep’e “Gazi”, 1984’te ise Urfa’ya “Şanlı” ünvanını vermiştir.