Enderun Mektebi, Öğrenci Seçimi, Kuruluş Amacı Nedir?

Bu yazımızda Osmanlı Devleti’nin uzun yaşamasının temel sebeplerinden olan Osmanlı’nın en önemli eğitim kurumlarından Enderun Mektebi, Öğrenci Seçimi, Kuruluş amacı nedir? soruları hakkında maddeler halinde bilgi vermeye çalışacağız.

OKUMA TAVSİYESİ: Osmanlı Eğitim Kurumları (10. Sınıf Tarih)

Enderun Mektebi Nedir?

• Osmanlı Devleti’nde sarayda devlet adamı yetiştirilen okula “Enderun Mektebi” denir.
• Enderun-ı Hümayun’da denir.
• Enderun kelimesi iç kısım anlamına gelir.

Enderun Mektebi Ne Zaman Açıldı?

II. Murat döneminde Edirne’de açılmıştır. Zaman içinde çeşitli değişikliklere uğramış, Fatih döneminde geliştirilmiştir.

Enderun Mektebi’ne Nasıl Öğrenci Seçilir?

• Devşirme sistemiyle seçilen öğrenciler Anadolu’da Türk bir ailenin yanına verilir.

OKUMA TAVSİYESİ: Devşirme Sistemi Nasıl Uygulanırdı?

• Türk ve müslüman kültürünü öğrenen gençlerden zeki olanlar Edirne, Galata Sarayı, İbrahim Paşa ve Manisa saraylarında eğitime alınırlardı.

Diğerleri acemioğlanlar ocağına alınır. Oradanda yeniçeri ocağına geçerlerdi.

• Eğitimini tamamlayan gençler Enderun Mektebi’ne alınırdı.
• Kanuni döneminde itibaren Türk çocuklarda mektebe alınmaya başlamıştır.

Enderun Mektebinin Amacı Nedir?

• Nitelikli devlet adamı yetiştirmek.
• Gayrimüslim kökenlilerinde yönetim mekanizmasında görev almalarını sağlayarak devlete bağlılıklarını arttırmak.
• Merkezi otoriteyi güçlendirmek.

Enderun’da Eğitim

Fen, matematik ve coğrafya eğitimi, Beden eğitimi, Uygulamalı idari işlerin eğitimi, Yeteneklerine uygun bir sanat eğitimi, Teorik olarak İslami bilgiler ve dil eğitimi (Osmanlıca, Arapça ve Farsça)

Kaynak

Enderun Mektebi’nde Yetişen Devlet Adamları

Enderun’dan 60 sadrazam, 3 şeyhhülislam, 23 kaptan-ı derya, 100’den fazla vezir yetişmiştir. Enderun’dan yetişen devlet adamlarına örnek verecek olursak; Sokullu Mehmet Paşa, Pargalı İbrahim Paşa, Lütfi Paşa, Damad Rüstem Paşa, (bu dördü Kanuni’nin sadrazamlarıdır.) Köprülü Mehmet Paşa, Nevşehirli Damad İbrahim Paşa, Silahdar Damad Ali Paşa, Silahdar Süleyman Paşa, Çorlulu Damat Ali Paşa, Damat Hasan Paşa, Kavanoz Ahmed Paşa (bu beşi III. Ahmed Dönemi)

Enderun Mektebi’nin Kapatılması

Osmanlı Devleti’nde ki genel yozlaşmayla birlikte Enderun’da da bozulmalar başladı. Kurallara aykırı şekilde öğrenci alınması, saray görevlilerin eğitime müdahil olması ve enderunun çağın gerisinde kalması ederunu gözden düşürdü. 2. Meşrutiyet sonrası 1 Temmuz 1909’da kapatıldı.