9. sınıf tarih dersi konularından Türk Kitabelerine Göre Güç ve Yönetim Anlayışı özetini okumadan önce aşağıdaki konu başlıklarına tıklayarak okumanızı tavsiye ediyoruz.
- Boylardan Devlete
- Türk Devletlerinde Gücün Meşruiyet Kaynağı
- Gücün Maddi ve Temel Kaynakları
- Güç Paylaşımı ve Yönetim
- İlk Türk Devletlerinde Töre
Orhun, Yenisey ve diğer yazıtlar çok geniş alana yayılan Türk kültürünün daha iyi anlaşılmasını sağlamıştır. Özellikle Orhun Yazıtları, Türklerin devlet ve yönetim anlayışı hakkında önemli bilgiler vermektedir.
TAVSİYE LİNK: Orhun Kitabelerinin Özellikleri Maddeler Halinde
Orhun Kitabelerinde yer alan “Üstte mavi gök, altta yağız yer kılındıkta, ikisi arasında insanoğlu yaratılmış. İnsanoğlunun üzerine ecdadım Bumin Kağan, İsemi Kağan oturmuş.” ifadesi Türk kağanları ise “cihanşümul” yani bütün dünyanın hükümdarı konumundadır.
Bilge Kağan şu ifadeleri ile dünya hakimiyetini ele geçirmiş bir kağan gibi konuşmaktadır. “Doğuda gün doğusuna, güneyde gün ortasına, batıda gün batısına, kuzeyde gece ortasına kadar onun içindeki millet hep bana
tâbidir. Bunca milleti hep düzene soktum.”
“Türk milletinin adı sanı yok olmasın diye babam kağanı, annem hatunu yükseltmiş olan Tanrı, il veren Tanrı” ifadesi ilk Türk devletlerindeki egemenlik anlayışının ilahi kaynaklı olduğunun kanıtıdır.
İçindekiler
Orhun Kitabelerine Göre Kağanın Görevleri
- Yay çeken bütün ulusları bir bayrak altında toplamak
- Birlik bütünlüğü sağlamak
- Ordular sevk etmek
- Aç halkı doyurmak, çıplak halkı giydirmek, az halkı çok kılmak.
- Millete karşı sorumluluklarını yerine getirmek.
Orhun Yazıtlarına göre Türk devletlerinde kağanlar gücünü nereden almaktadır?
Kök Tengriden ve halkından almaktadır. Kök Tengri tarafından verilen devleti yönetme yetkisine kut denir.
TAVSİYE LİNK: Kut Anlayışı Maddeler Halinde
Orhun Kitabeleri ile ilgili daha detaylı bilgi için lütfen şu linke tıklayınız. Orhun Kitabeleri Üzerine