1699 ve 1700 yılında imzalanan Karlofça ve İstanbul Antlaşması Osmanlı Devleti açısından gerileme dönemini başlatan antlaşmalardır.
Karlofça ve İstanbul Antlaşması 11. sınıf tarih dersi konusu olup, KPSS için önem arz etmektedir.
DİKKAATTT: En sonda bu konuyu anlattığım bir video var. Videoda dakikasını da vereyim hatta 🙂 28:22
İçindekiler
Karlofça ve İstanbul Antlaşması’na Giden Süreç
2. Viyana Kuşatması’nda başarısız olan Osmanlı Devleti’ne karşı Avrupa devletleri Kutsal İttifak’ı oluşturdu. Bu savaşlar esnasında 1687’de Mora’yı işgal eden Venedik daha sonra Sakız Adası’nı da ele geçirdi. Ruslar 1696’da Azak kalesini ele geçirdi. Avusturya ile yapılan savaşlarda Sofya’ya kadar tüm Osmanlı toprakları Avusturya tehdidi altına girdi.
Köprülü Fazıl Mustafa Paşa’nın sadrazamlığı döneminde Osmanlı Belgrad’ı geri aldı. Lakin başarılı sadrazam 1691’de Salankamen Savaşı’nda şehid düştü. Osmanlı 1697’de Zenta Muharebesi’nde de bozguna uğradı.
OKUMA TAVSİYESİ: 2. Viyana Kuşatması Özet
OKUMA TAVSİYESİ: Kutsal İttifak Savaşları Kısaca (Kutsal İttifak Osmanlılara Karşı)
Karlofça Antlaşması (1699)
16 yıl süren savaş sonrası İngiltere ve Felemenk (Hollanda) hükümetlerinin araya girmesi ile müzakereler başlatıldı ve Kutsal İttifak devletleri ile Karlofça Antlaşması’na imza atıldı (1699).
Kutsal İttifak karşısında başarısız olan Osmanlı Devleti ile ittifak devletleri arasında İngiltere ve Hollanda’nın aracılık yapma nedenleri neler olabilir?
Savaşlar devam ederken Avrupa’da en mühim konu İspanya tahtına kimin geçeceğiydi. En önemli adaylar Avusturya kralı I. Leopold ile Fransa kralı XIV. Lui idi. İngiltere ve Hollanda, Fransa’nın İspanya ile birleşerek tüm Avrupa’ya egemen olmasından kaygı ediyorlar, İspanya tahtına Avusturya kralının geçmesini istiyorlardı. Bu yüzden arabuluculuk yaparak savaşı bir an öncesinde sona erdirmek istemişlerdir.
Karlofça Antlaşması’nın maddeleri:
– Banat Yaylası ve Temeşvar haricinde Macaristan ve Erdel Avusturya’ya bırakılacaktı.
– Podolya ve Ukrayna Lehistan’a verilecekti.
– Mora Yarımadası ve Dalmaçya kıyıları ve Ayamavra Adası Venedik’e bırakılacaktı.
– Antlaşma 25 yıl süre ile geçerli olacak ve Avusturya’nın garantisi altında bulunacaktı.
Osmanlı Devleti’nin ilk defa büyük ölçüde toprak kaybetmesinin Osmanlı yöneticileri ve ordusu üzerinde etkileri neler olabilir?
Osmanlı yönetimi ve ordusu Avrupa’ya karşı psikolojik üstünlüğünü kaybetmiştir. Islahat çalışmaları hız kazanmıştır.
KARLOFÇA’YA AYRICA BİR BAK İSTERSEN: Karlofça Antlaşması’nın Maddeleri ve Önemi
İstanbul Antlaşması (1700)
Rus elçisi, imzasını yetkisi olmadığını iddia ederek Karlofça Antlaşması’na imza atmadı. Ruslarla 1700 yılında İstanbul Antlaşması imzalandı. İstanbul Antlaşması’na göre;
- Azak kalesi Rusya’ya bırakıldı.
Yorum: Böylelikle Rusya, Karadeniz’e inme siyasetinde ilk adımı atmıştır.
- Rusya, İstanbul’da elçi bulundurabilecekti.
Rusya’nın İstanbul’da sürekli elçi bulundurmasını Osmanlı – Rus ilişkileri açısından değerlendiriniz.
Rusya bu sayede Osmanlı iç işlerine karışmaya başlamış, Osmanlı siyasetini yakından takip etme imkanı elde etmiştir.
- Rus Hristiyanları, mukaddes toprakları (Kudüs) yerleri serbestçe ziyaret edebileceklerdi.
1700 İSTANBUL ANTLAŞMASINA AYRICA BAKMAK İSTER MİSİN? 1700 İstanbul Antlaşmasının Maddeleri ve Önemi
Karlofça ve İstanbul Antlaşması’nın Sonuçları
1- Osmanlıların Avrupa’daki ilerleyişi sona ermiş, geriye çekilişi başlamıştır.
2- Avrupalılar Osmanlılara karşın savunmdan saldırıya geçmişlerdir.
3- Osmanlı Devleti ilk kez büyük toprak kaybına uğramıştır.
4- Duraklama Devri sona ermiş, Gerileme Devri başlamıştır.
5- Rusya, Karadeniz’e çıkış ve Osmanlı politikalarını yakından takip imkanı elde etmiştir.
6- Osmanlı Devleti’nin, Ortada Avrupa egemenliği bitmiştir .