Mısır Sorunu ve Mehmet Ali Paşa İsyanı

• Mehmet Ali Paşa İsyanının Sebepleri; Yunan İsyanı’nda Kavalalı’ya vaad edilen yerlerin verilmemesi. Kavalalı’nın Suriye ve Girit valiklerini talep etmesi.
• İsyanın Çıkışı ve Gelişimi: İstekleri gerçekleşmeyen Mehmet Ali Paşa isyan etti. Oğlu İbrahim Paşa Belen’de bir Osmanlı ordusunu yenerek Konya’ya kadar geldi.

• Osmanlı Zor Durumda: Yabancı devletlerden yardım talebi Rusya tarafından cevaplandı ve Rus donanması İstanbul’a geldi. Telaşlanan İngiltere ve Fransa Mehmet Ali Paşa’ya baskı yaparak Kütahya Antlaşması’nın yapılmasını sağladılar.
• Kütahya Antlaşaması’nın Maddeleri: Mehmet Ali Paşa, Mısır, Suriye ve Girit valisi, oğlu İbrahim Paşa Adana valisi oldu. Antlaşma iki tarafı da çokta memnun etmedi. Kavalalı’ya güvenmeyen Osmanlı, Rusya ile yakınlaşmaya başladı.
• Hünkar İskelesi Antlaşması: Rusya ile Osmanlı arasında yapılan antlaşmaya göre 8 yıl boyunca Rusya’ya saldırı olursa Osmanlı Boğazları kapatacak, Osmanlı’ya saldırı olursa Rusya yardım gönderecekti.
• Boğazlar Sorununun Ortaya Çıkışı: Hünkar İskelesi Antlaşması ile Rusya büyük avantaj elde edince İngiltere ve Fransa bu durumdan rahatsız oldu. Hünkar İskelesi Antlaşması Osmanlı’nın boğazlar üzerinde egemenlik hakkını kullandığı son antlaşmadır.
• Balta Limanı Antlaşması: Oluşan ortamda İngiltere’nin desteğini almak için yapılan Baltalimanı Antlaşması ile Osmanlı İngiltere’nin yarı sömürgesi durumuna geldi.
• Nizip Savaşı: Mehmet Ali Paşa 1839 yılında vergisini ödemeyip, bağımsızlığını ilan etti. İki tarafın Nizip’te yaptığı savaşı Kavalalı kazanınca Hünkar İskelesi Antlaşması gereği Rusya’nın Osmanlı’ya yardım etmesi gerekiyordu. Buna engel olmak isteyen İngiltere Londra’da bir konferans topladı.
• 1840 Londra Konferansı ve Antlaşması: İngiltere, Osmanlı, Rusya, Avusturya, Prusya’nın katıldığı konferansta Kavalalı Mısır hakimiyeti ile sınırlandırıldı ve bu durum zorla kabul ettirildi. Antlaşmayla beraber Mısır Valiliği Kavalalı Hanedanına dönüştü. Konferansa Mehmet Ali Paşa yanlısı olan Fransa katılmamıştır.
• 1840 Londra Antlaşması’nın Sonuçları: Mısır sorunu kesin olarak çözümlenmiştir. Mısır özerk bir eyalet haline gelmiştir.

Gelen Aramalar: